Schaken op heilige grond

Rond het jaar 754 werd Bonifatius door de Friezen vermoord bij Dokkum. Zo leerden we vroeger op school. Mijn school stond hemelsbreed iets van 15 kilometer van deze plek vandaan. En mijn middelbare school tijd was zelfs in Dokkum. Dit was nog vóór 1990 toen een vader zijn kind in de bron deed en het kind hier beter van werd. Dus in mijn jeugd was Dokkum minder een bedevaartsoord dan tegenwoordig. In mijn tijd als jeugdschaker was het Bolwerk meer het bedevaartsoord, de heilige grond van het schaken in Friesland. Ik heb er Friese jeugdkampioenschappen, jeugdtoernooien, seniorentoernooien en teamwedstrijden gespeeld. Onder de bezielende leiding van Piet Hania, jeugdleider van de FSB. Ik heb er ook concerten meegemaakt en de uitreiking van de Friese popprijs zo rond 1985. Mijn oren piepen momenteel nog van de uitgestelde tinnitus. En dan bedoel ik niet de Heilige Tinnitus, als die al bestaat.
Het was dan ook thuiskomen op heilige grond dit jaar. Voor het eerst sinds heel vroeger was er weer een jeugdtoernooi op deze heilige plaats.

de speelzaal met veel rode shirts

Vanuit Ten Boer met 9 jeugdschakers, die het allemaal prima deden. Marcel, Paula, Thijmen en ik konden genieten van prachtige partijen. Zo heb ik gisteren meerdere malen mogen genieten van het ragfijne combinatiespel van kampioen Bram Baarspul. Hij won net als in Ten Boer het toernooi.

Thijmen met een cruciale partij

Onze hoogste speler zat in groep B, Jelmer. Jelmer heeft weer zin in schaken en met elk toernooi zie ik zijn vorm toenemen. Vooral eindspelen speelt hij goed. Meteen in de eerste ronde moest hij zich terugvechten uit een moeilijke stelling tegen Tobias. Het lukte hem.

Tegen Daniël Klauber ging het makkelijker en in de vierde ronde won Jelmer (zwart) met een openingstruc in het Englund Gambit: 1. d4 e5 2. dxe5 De7 3. Pf3 Pc6 4. Lf4 Db4+

dubbele aanval

5. Ld2 Dxb2 6. Pc3 (de truc in deze opening is 6. Lc3 Lb4 en zwart staat gewonnen) Dxb2 7. Pc3 Pb4 en nu speelde wit geen 8. Pd4 (met groot voordeel), maar 8. Tb1? Pxc2+ met damewinst. In ronde 5 speelde Jelmer de partij waar hij van tevoren het meest zin in had: tegen Djooz. Djooz en Jelmer hebben de laatste weken veel tegen elkaar gespeeld en altijd won Djooz. Dus was Jelmer gebrand op sportieve revanche. Na de opening stond het gelijk. Bij een volgende blik op de stelling was er een pionnen eindspel met één pion minder dat door Djooz bekwaam werd gewonnen. Weer geen revanche. Het betekende ook dat er tegen Sebastiaan en Jesse gewonnen moest worden. Jelmer pakte dit uitstekend aan waardoor hij eerste in zijn groep werd. Goed gedaan, Jelmer!

In de C-groep speelden Daniël en Thijmen mee. Daniël is afgelopen jaar veel sterker geworden. Belangrijk is dat hij meer en meer al zijn stukken laat meespelen. Tactisch is het altijd al goed. Hij ziet zijn eigen kansen goed. Gisteren was niet zijn middag. Hij haalde slechts 1 punt, wel tegen supertalent Henry Zeng.

Thijmen daarentegen speelde ook goede partijen maar haalde ook het bijbehorende resultaat. Het grote verschil zat hem in het winnen van moeilijke stellingen. En dat zat hem in de wil om te winnen, ook in die moeilijke stellingen. Neem het volgende voorbeeld uit de vijfde ronde:

In de opening is Thijmen (wit) zijn pion op e4 kwijt geraakt en dit eindspel is objectief verloren. Vooral de toren op g3 staat buiten spel. Na 1... Td1+ 2. Kf2 T7d2+ 3. Ke3 Td4?! bood zwart remise aan. Ik zou dit meteen aangenomen hebben, maar Thijmen weigerde resoluut en speelde 4. Txe7 Td7 5. Te8+ Kf7 6. Th8. Nu zou 6... Ke6 nog steeds gewonnen zijn voor zwart (eventueel 6... f5 met het idee van f4+ laat zien hoe erg de witte toren op g3 buiten spel staat). Maar zwart speelde 6... T1d2 en kon na 7. Txh7+ Kg8 8. Txd7 Txd7 9. Txg6+ Kh7 10. Txf6 opgeven.

Met zoveel vechtlust win je elke partij. Met 7 uit 7 de eerste plaats in groep C.
In groep E speelden Noa, Thijs en Sarah. Ze hadden alle drie hun kansen. Noa speelt heel goed en verzorgd schaak. Ze heeft alleen moeite met de tijd. In de eerste ronde stond ze bijvoorbeeld gewonnen tegen Finn Kooke, maar door haar tijdverbruik eerder in de partij moest ze de winst vinden met nog maar 21 seconde op de klok. Dat is niet mogelijk. Eigenlijk begon haar toernooi pas in ronde 5. 2,5 uit 3 in de laatste drie partijen mét een overwinning tegen de verder ongeslagen winnaar van de groep.

een foto lijkend op een kerstkaart

Sarah worstelde gisteren ook vaak met de klok. Hierdoor ook bij haar hier en daar een puntje te weinig. En net geen prijs. Thijs speelde ook goede partijen. Soms wat aan de snelle kant, waardoor hij prachtige combinaties niet in een vol punt wist om te zetten. In de laatste ronde bijvoorbeeld, pure chaos tegen Manuel Stevens. Thijs verdedigt goed en komt een toren voor.

Hij mist echter een paar keer de killermove en daardoor kan Manuel stand houden. En als Thijs dan een matje over het hoofd ziet staat er geen punt maar een nul in de uitslagentabel.

Timo en Vincent spelen in groep F. Timo begint goed met een overwinning. Timo is eigenlijk ook veel sterker geworden afgelopen jaar. Hij weet zijn vlammende aanvalstijl beter te combineren met verdediging en het ontwikkelen van stukken.

Gisteren wil hij net iets te graag en krijgt een paar keer de deksel op zijn neus. Vincent begint echt super met een overwinning tegen één van de familie Pijper.

Hierna een verliespartij, een winstpartij en weer een verliespartij. Gelukkig is hij hierna scherp en met 3 overwinningen sluit hij zijn toernooi af. 5 uit 7 blijkt slechts goed genoeg voor de derde plaats. De twee spelers waar hij van verloor hebben 6 punten gehaald. Toch een prachtig resultaat van Vincent!

Lucas tenslotte speelt in groep G

Schaken in Bolsward

Gisteren werd de jaarlijkse Grand Prix in Bolsward gehouden. Een leuk toernooi waar ik helaas niet bij aanwezig kon zijn. Vanuit Ten Boer waren er 9 deelnemers, waarvan er maar liefst vijf met een prijs naar huis gingen. Via onze app groep kreeg ik de nodige tussenstanden en sfeerimpressies mee. Ook enkele aandachtspunten. Ik wil er twee noemen. Dat doe ik wel met enige reserve. We weten hoe het is om een jeugdtoernooi te organiseren. Er zit veel vrijwilligerstijd in, mensen die zich hier hard voor inspannen. Het is ontzettend fijn dat er een traditie is van deze toernooien, zeker in Friesland. Murk en Eeltsje doen het al jaren. Het zal me niks verbazen als Eeltsje al toernooileider was toen ik nog als tiener de Friese jeugdtoernooien langs ging zo rond 1980. Murk was één van de deelnemers uit die tijd. En hoe lang Eeltsje al de website van de FSB doet? Ik vermoed dat de eerste versie ooit in de Neolithische periode van het internet van voor 2000 door hem is neergezet. De twee punten zijn ook nog van hear-say (ik was er immers niet en er zijn meer dan genoeg goede stuurlui aan de wal), zie ze dus vooral als gedachten om in de evaluatie eens te bespreken.

Het eerste punt betreft wat te doen als jeugd niet komt opdagen. Helaas is het zo dat de enorme toeloop van de jeugdtoernooien leidt tot aanmelding van jeugd die vervolgens niet op komt dagen. Het wordt erg onoverzichtelijk als de afhakers zich niet tijdig afmelden. Soms gaat het fout omdat je als organisatie op het laatste moment veel te doen hebt en een afmelding mist. Het vervelende is dat je bij de start van het toernooi op afzeggers wacht en in sommige gevallen moet herindelen. Herindelen onder tijdsdruk is niet leuk. Het leidt tot fouten. In Bolsward besloot men om de indeling te handhaven. Gevolg was helaas dat één groep van 8 naar 5 schakers werd gedecimeerd. Bovendien moet er opeens een ander schema bij komen (niet 7 maar 5 ronden of 7 ronden met 3 byes voor elke speler). Hoe dat is opgelost heb ik niet helemaal meegekregen.

Daar zit je dan als enige blauwe tussen het rode geweld

Nu betekende het in dit geval ook nog dat vier van de vijf schakers uit deze groep uit Ten Boer kwamen. Einduitslag in deze groep: 3-1 voor Ten Boer. Tussen Ten Boer en de buitenwereld bedoel ik dan. Noa werd vijfde, Sven derde, Sarah tweede en Lieke eerste.

Het tweede wat ik begreep is dat de jeugd zo enthousiast werd van het schaken dat er tikkertje in de speelzaal werd gedaan terwijl er nog geschaakt werd. Ook hier is enige voorzichtigheid geboden. Ten eerste omdat de Friese GP's hun heel eigen karakter hebben en dat is juist de charme van de toernooien in Friesland. Ten tweede is de GP Bolsward één van de toernooien waar veel lokale jeugdschakers hun eerste ervaring opdoen met een schaaktoernooi. De middag is lang, de energie moet er af en toe uit en je wilt ze vooral een onvergetelijke middag bezorgen. De andere kant is natuurlijk de jeugdschakers die hier last van hebben. Op zich is schaken een spel waar concentratie wel één van de belangrijke onderdelen van is. Concentreren bij tikkertje valt mij persoonlijk enigszins zwaar, maar wellicht neem ik het leven wat te serieus. 

Na deze beschouwingen een korte inventarisatie van de prestaties van onze spelers.

Jelmer doet weer helemaal mee aan het schaken en dat merk je. De openingen zijn verzorgd en vanmiddag leidde dat tot een knappe tweede plek!

Jelmer rechts met de tweede prijs

Daniël begon de GP-cyclus heel sterk. De laatste twee toernooien zit hij daardoor hoger met als gevolg sterkere tegenstand. Net als vorige week een iets minder resultaat. Het schaken gaat wel vooruit heb ik wel kunnen zien vorige week.

Groep E was dus de groep waar vier van de vijf spelers uit Ten Boer kwamen. Noa helpt de laatste weken geweldig mee op de club, maar had haar dag niet. Er zat geen rem op Lieke die al haar partijen won en eerste werd. Sven won alweer zij  zoveelste beker, ook dat gaat goed en Sarag werd tweede.

In groep G zaten de laatste drie jeugdschakers van onze club. Lucas haalde twee punten, Timo drie. Vincent deed het goed. Zo fijn dat hij dan de derde prijs meenam naar Groningen.

Ik wil de organisatoren van dit authentieke Friese jeugdtoernooi danken voor de organisatie. Gewoon mee doorgaan dus, want sinds het gezelligste toernooi uit de cyclus (dat van Emanuel Lasker) gestopt is, hebben we zulke toernooien nodig!

Start NJC en eerste periode

Afgelopen vrijdag werden de laatste twee ronden van de eerste periode gespeeld. Voor de ronde was de stand
1. Bram 185
2. Daniël 148
3. Elisa 144,3
Omdat Bram er niet was hadden Daniël en Elisa misschien de mogelijkheid om Bram te achterhalen. Echter doordat Daniël om 6 uur mee ging met het NJC-team kon hij maar één ronde spelen. Daniël won deze ronde, maar omdat Elisa won van zijn broer (na een erg goede partij van Lucas overigens!) en in de tiende ronde van Sarah won ging zij zowel Bram als Daniël voorbij. De eindstand van de eerste periode:
1. Elisa 195,3
2. Bram 191
3. Daniël 179,3
4. Thijmen 149
5. Lucas 130,8

Elisa tijdens het NK in mei

Noordelijke Jeugd Competitie

Vrijdag is ook de NJC voor het seizoen 2024-2025 gestart. Met medeoprichter Ronald had ik het erover hoeveel seizoenen de NJC is geweest. De start lag in het seizoen 2012-2013. Op 12 oktober van dat jaar werd in de Hunzeborgh voor het eerst geschaakt in deze unieke competitie. Het seizoen 2020-2021 werd vanwege Corona gestaakt, het enige seizoen zonder winnaar. En pas in het seizoen 2022-2023 konden we weer verder gegaan. Al met al kom ik dan op de twaalfde keer. Ronald dacht dertien en aangezien hij goed kan tellen, vermoed ik dat ik een seizoen mis.

De eerste ronde vond plaats in Leeuwarden. Dit jaar wordt de NJC geleid door de Friese clubs. En ze hebben een leuke zevenrondige competitie neergezet met 7 teams. Ook een ronde in Ten Boer in februari. Heel veel dank voor de organisatie, in het bijzonder Limkjeen Migchiel!!

De teams die meedoen zijn erg sterk. Vrijdagavond mochten we meteen tegen het sterke team van Staunton met GP Ten Boer winnaar Bram Baarspul, Eli Alia Jorritsma, Viaan Gohil en Daan Hentzen. Toch ging ons team vol goede moed de strijd aan.

Daniël op bord 4 is in erg goede vorm. Vrijdag, na een lange week met toetsen lukte het echter niet. In een afruil verloor Daniël een stuk en hij kwam er niet meer aan te pas. Daarna was Jelmer klaar. Hij speelde goed, maar kwam in een dodelijke penning

na 1... g5 2. Pxg5 hxg5 3. Lxg5 Zwart kan echter prima 1... Lg4 2. e5 g5 spelen.
Hannah had ook een intensieve week achter de rug. Ze startte goed tegen Eli Alia, maar vergat na een lange denkpauze dat haar paard op d4 ongedekt was. Stuk weg. Ze vocht nog geweldig en ontwikkelde ook aanval. Eli Alia is echter te goed en wist de aanval te neutraliseren en won een goede partij.

Klapstuk van de avond was echter Olaf. Hij speelde een monumentale partij tegen Viaan en .... won! Wat een knappe prestatie van het teamlid dat maar tot en met december mag meespelen.

Omdat het zo'n knappe prestatie is besteed ik aandacht aan enkele spannende momenten. Bij de analyse viel me wel op dat de avond niet in het voordeel van Viaan was. Hij miste twee kansen die hij normaal altijd zou vinden!

In deze stelling durfde Olaf het aan om zijn paard te offeren voor twee pionnen met 1... Lh5 2. g4 Pxg4 3. hxg4 Lxg4 Viaan reageerde hier uitstekend met 4. Kg2 e5 en nu kan volgens mij al 5. Lxh7+. Ook het door Viaan gespeelde 5. Th1 g6

is prima, maar nu kwam 6. Lc4? waarna opeens 6... e4 het stuk terugwint. Zwart staat gewonnen. Er volgde 7. Le2 exf3+ 8. Lxf3 Lxf3+ 9. Dxf3

waarna Olaf Viaan een grote kans gaf met 9... Tfe8 Beter is spelen op dameruil met 9... Dd5. Het haalt veel van het tegenspel eruit en zwart kan verder met een sterke h-pion extra. Na de zet van Olaf kan wit opeens met 10. Txh7!! een bijna winnende aanval opstarten: 10... Kxh7 11. Dxf7+ Kh8 12. Th1+ gaat verloren. De enige zet die het evenwicht houdt is 10... Dd5 waardoor de witte dame gepend is. Er gebeurde echter 10. Dh3 Pf6 11. Lf4 Te4 12. Le5 Ph5 13. Df3 Dd5

waarna wit een fout maakte met 14. Th3 Tg4+ goed gezien, de dame is gepend 15. Kf1 Dc4+ en nu 16. De2? Tg1+ met damewinst. Kalm speelde Olaf de partij uit.

Zo eindigde een gezellige avond in het verre Leeuwarden.

Bram op het WK

Bram met de besneeuwde toppen van de Apennijnen op de achtergrond 

Afgelopen vrijdag is Bram begonnen met zijn WK in Montesilvano in Italië. Op vrijdagmiddag om 15.00 begon hij. 'Tsss... dat hij daarvoor de clubmiddag laat schieten' werd er gezegd. Maar dat was natuurlijk pure jaloezie. Want om half 4 werd zijn partij in Italië live gevolgd tijdens de clubmiddag.

de stelling bij de partij was op de clubmiddag op het demobord te volgen

Bram speelde zo goed dat we in de derde groep meteen de analyse van zijn gewonnen partij als thema konden. Hyperagressief offerde Bram op zet 5 al zijn  eerste pion.

Hier speelde Bram meteen maar 5... e5. Dat is een begin van een WK!

Het werd een walkover. Prachtig is ook het volgende kwaliteitsoffer

Bram offerde de kwaliteit na de zet 15... Lc5 16. Lxd8 Lxf2+ 17. Kd1 Txd8 met een gewonnen stelling.

De tweede ronde was al een stukje pittiger. Er was ook geen clubmiddag dus moesten we de partij thuis of op het NK E-teams in Leiden met de telefoon volgen. De opening van Bram verliep moeizaam, maar toch wist hij een fout in het middenspel af te straffen door af te ruilen naar een zeer kansrijk eindspel.

Zwart speelde 27... Pd5 waarna Bram kan afruilen met 28. Lxd5 Txd5 29. Pe3 Tdd8 30. Pxf5 Dxf5 31. Dxe4 Dxe4 32. Txe4. Het eindspel is beter voor wit omdat de pion op h3 verloren gaat en zwart feitelijk met een pion minder speelt.
Na een mindere zet van zwart wist hij een winnende doorbraak op de a-lijn te forceren.

Hier speelde zwart 40... b6 waarna wit na 41. d5 Pe5 42. b5!! opeens de a-pion in stelling kan brengen. Na 42... bxa5 43. bxa6 Pc4 44. a7 Pb6 45 Pf5 komt het witte paard op tijd op b3 om de zwarte a-pion te stoppen. Zwart raakt in tempodwang.

de zaal waar het WK wordt gehouden

In de derde ronde speelde Bram tegen een tegenstander uit Kazachstan. Zijn geliefde drakenvariant kwam op het bord, maar toen Bram in deze stelling

Pxb3 speelde in plaats van Pxd5 exd5 Pc4 speelde kwam de zwarte aanval tot stand terwijl de witte aanval levensgevaarlijk werd. Met een toren op b8 is het altijd te verkiezen om wit te verleiden tot Lb3xc4 b5xc4 waarna de toren perfect samenwerkt met de loper op g7. Bram probeerde lang de schade te beperken, streed met alle middelen om het verlies te voorkomen en kreeg ook nog wat kansen om terg te komen, maar uiteindelijk verloor hij.

Morgen is er weer een nieuwe dag, Bram! We zijn vreselijk trots op je prestaties in Italië.

E-team in Leiden

Gisteren heeft ons E-team de finale van het Nederlands Kampioenschap gespeeld in Leiden. We hebben er een mooie dag van gemaakt.

tegen Philidor werd het een gelijk spel

Lieke ontmoette weer vele haar vrienden van het Open Nederlands Jeugdkampioenschap, Sven bewees weer hoe snel hij vooruit gaat en Thijmen speelde een prachtige partij tegen de eerste bordspeler van Apeldoorn en won van Daan Hentzen.  Door ziekte van Joris kon hij er helaas niet bij zijn. 

analyse na een ronde

Een geslaagde en gezellige dag!. We mogen als club blij en trots zijn op Lieke, Thijmen en Sven. Bedankt voor jullie enorme inzet!

ons team in Leiden

Ik laat enkele mooie momenten de revue passeren.

Thijmen won een prachtige partij tegen de eerste bord speler van Apeldoorn.

Thijmen (wit) aan zet

Hier speelde Thijmen 1. Pe5 Zwart reageerde niet helemaal goed en speelde 1... Dc7 In deze stelling is 2. Lf4 een goed idee (dreigt een aftrekaanval), maar Thijmen zag een ander idee 2. Lg5 met het idee om Lxf6 en Pxd5 te spelen. Zwart reageerde met  2... h6 3. Lxf6 exf6 

Nu dacht Thijmen lang na over 4. Pxd5 maar zag dat 4... Da5+ 5. b4 Lxb4+ verliest. Dus eerst 4. Pxc6 bxc6 5. De2+ om de loper naar e7 te lokken. En zwart zag het inderdaad niet. In plaats van 5... Le6 met een iets betere stelling speelde zwart 5... Le7?

en Thijmen sloeg meteen toe met 6. Pxd5 Da5+ 7. b4+ Er dreigt Dxe7# en zelfs al zou 7... Dxb5 kunnen dan had wit alsnog 8. Pc7+ met damewinst. Nu moet zwart wel 7... Dd8 spelen waarna Thijmen 8. Lxc6+ kan doen met torenwinst. De tegenstander gaf dan ook op. Een prachtig idee, Thijmen!

Sven speelde tegen Henry Zeng een dame eindspel heel goed uit. Het deed me denken aan een partij die hij ooit in Hoogeveen speelde en uiteindelijk verloor. Nu was hij scherper en speelde het vlekkeloos uit.

De koning werd veilig weggestopt op h7 na 1. Dc8+ Kh7 2. Dc2+ g6 en de a-pion ging lopen, waarbij de zwarte dame keurig of f7 of de lange diagonaal in de gaten hield op het moment dat de zwarte koning op g7 stond.

Erg interessant was het eindspel van Sven in de eerste ronde. Sven had het moeilijk, raakte een kwaliteit achter. Maar door zijn vechtlust bleef hij in de partij en wist zelfs een gewonnen eindspel te bereiken:

Sven (wit) aan zet

Hier speelde Sven 1. f7 Na 1... Te7 kan wit met 2. Ph6 en 3. Kg8 de pion laten promoveren. 1... Td8 2. f8D Txf8 3. Kxf8 Wit staat gewonnen, maar je moet wel zien hoe je de zwarte koning bij de witte pionnen vandaan houdt. Helaas kon Sven dit niet vinden. Na 3... Kd5 4. Pe3+ Kd4 5. Pd1 5. b4! is winnend. De zwarte koning kan niet dichterbij komen en na 5... Kxe3 6. b5 loopt de pion door 5... Kd3 6. b4 Kc4 7. b5 Misschien wint wit nog wel na 7. Pb2+ Kxb4 8. Ke7 Kb3 9. Kd6 Kxb2 10. Kc5 Kb3 11. a5 Kb4 12. Kb6 7... axb5 8. axb5 Kxb5  remise

Lieke won in de tweede ronde verrassend van Jeroen Botter. Dat ging ook in 'Lieke-way': vol op de aanval.

Hier speelde Lieke 1. Dc7 om na 1... Dxb2 2. Tab1 Dxc2 3. Txb7 mat te driegen. Jeroen lette even niet op en na 3... Tac8 4. Dxf7+ Kh8 5. Dxg7# stond zwart opeens mat.