Schaken op heilige grond

Rond het jaar 754 werd Bonifatius door de Friezen vermoord bij Dokkum. Zo leerden we vroeger op school. Mijn school stond hemelsbreed iets van 15 kilometer van deze plek vandaan. En mijn middelbare school tijd was zelfs in Dokkum. Dit was nog vóór 1990 toen een vader zijn kind in de bron deed en het kind hier beter van werd. Dus in mijn jeugd was Dokkum minder een bedevaartsoord dan tegenwoordig. In mijn tijd als jeugdschaker was het Bolwerk meer het bedevaartsoord, de heilige grond van het schaken in Friesland. Ik heb er Friese jeugdkampioenschappen, jeugdtoernooien, seniorentoernooien en teamwedstrijden gespeeld. Onder de bezielende leiding van Piet Hania, jeugdleider van de FSB. Ik heb er ook concerten meegemaakt en de uitreiking van de Friese popprijs zo rond 1985. Mijn oren piepen momenteel nog van de uitgestelde tinnitus. En dan bedoel ik niet de Heilige Tinnitus, als die al bestaat.
Het was dan ook thuiskomen op heilige grond dit jaar. Voor het eerst sinds heel vroeger was er weer een jeugdtoernooi op deze heilige plaats.

de speelzaal met veel rode shirts

Vanuit Ten Boer met 9 jeugdschakers, die het allemaal prima deden. Marcel, Paula, Thijmen en ik konden genieten van prachtige partijen. Zo heb ik gisteren meerdere malen mogen genieten van het ragfijne combinatiespel van kampioen Bram Baarspul. Hij won net als in Ten Boer het toernooi.

Thijmen met een cruciale partij

Onze hoogste speler zat in groep B, Jelmer. Jelmer heeft weer zin in schaken en met elk toernooi zie ik zijn vorm toenemen. Vooral eindspelen speelt hij goed. Meteen in de eerste ronde moest hij zich terugvechten uit een moeilijke stelling tegen Tobias. Het lukte hem.

Tegen Daniël Klauber ging het makkelijker en in de vierde ronde won Jelmer (zwart) met een openingstruc in het Englund Gambit: 1. d4 e5 2. dxe5 De7 3. Pf3 Pc6 4. Lf4 Db4+

dubbele aanval

5. Ld2 Dxb2 6. Pc3 (de truc in deze opening is 6. Lc3 Lb4 en zwart staat gewonnen) Dxb2 7. Pc3 Pb4 en nu speelde wit geen 8. Pd4 (met groot voordeel), maar 8. Tb1? Pxc2+ met damewinst. In ronde 5 speelde Jelmer de partij waar hij van tevoren het meest zin in had: tegen Djooz. Djooz en Jelmer hebben de laatste weken veel tegen elkaar gespeeld en altijd won Djooz. Dus was Jelmer gebrand op sportieve revanche. Na de opening stond het gelijk. Bij een volgende blik op de stelling was er een pionnen eindspel met één pion minder dat door Djooz bekwaam werd gewonnen. Weer geen revanche. Het betekende ook dat er tegen Sebastiaan en Jesse gewonnen moest worden. Jelmer pakte dit uitstekend aan waardoor hij eerste in zijn groep werd. Goed gedaan, Jelmer!

In de C-groep speelden Daniël en Thijmen mee. Daniël is afgelopen jaar veel sterker geworden. Belangrijk is dat hij meer en meer al zijn stukken laat meespelen. Tactisch is het altijd al goed. Hij ziet zijn eigen kansen goed. Gisteren was niet zijn middag. Hij haalde slechts 1 punt, wel tegen supertalent Henry Zeng.

Thijmen daarentegen speelde ook goede partijen maar haalde ook het bijbehorende resultaat. Het grote verschil zat hem in het winnen van moeilijke stellingen. En dat zat hem in de wil om te winnen, ook in die moeilijke stellingen. Neem het volgende voorbeeld uit de vijfde ronde:

In de opening is Thijmen (wit) zijn pion op e4 kwijt geraakt en dit eindspel is objectief verloren. Vooral de toren op g3 staat buiten spel. Na 1... Td1+ 2. Kf2 T7d2+ 3. Ke3 Td4?! bood zwart remise aan. Ik zou dit meteen aangenomen hebben, maar Thijmen weigerde resoluut en speelde 4. Txe7 Td7 5. Te8+ Kf7 6. Th8. Nu zou 6... Ke6 nog steeds gewonnen zijn voor zwart (eventueel 6... f5 met het idee van f4+ laat zien hoe erg de witte toren op g3 buiten spel staat). Maar zwart speelde 6... T1d2 en kon na 7. Txh7+ Kg8 8. Txd7 Txd7 9. Txg6+ Kh7 10. Txf6 opgeven.

Met zoveel vechtlust win je elke partij. Met 7 uit 7 de eerste plaats in groep C.
In groep E speelden Noa, Thijs en Sarah. Ze hadden alle drie hun kansen. Noa speelt heel goed en verzorgd schaak. Ze heeft alleen moeite met de tijd. In de eerste ronde stond ze bijvoorbeeld gewonnen tegen Finn Kooke, maar door haar tijdverbruik eerder in de partij moest ze de winst vinden met nog maar 21 seconde op de klok. Dat is niet mogelijk. Eigenlijk begon haar toernooi pas in ronde 5. 2,5 uit 3 in de laatste drie partijen mét een overwinning tegen de verder ongeslagen winnaar van de groep.

een foto lijkend op een kerstkaart

Sarah worstelde gisteren ook vaak met de klok. Hierdoor ook bij haar hier en daar een puntje te weinig. En net geen prijs. Thijs speelde ook goede partijen. Soms wat aan de snelle kant, waardoor hij prachtige combinaties niet in een vol punt wist om te zetten. In de laatste ronde bijvoorbeeld, pure chaos tegen Manuel Stevens. Thijs verdedigt goed en komt een toren voor.

Hij mist echter een paar keer de killermove en daardoor kan Manuel stand houden. En als Thijs dan een matje over het hoofd ziet staat er geen punt maar een nul in de uitslagentabel.

Timo en Vincent spelen in groep F. Timo begint goed met een overwinning. Timo is eigenlijk ook veel sterker geworden afgelopen jaar. Hij weet zijn vlammende aanvalstijl beter te combineren met verdediging en het ontwikkelen van stukken.

Gisteren wil hij net iets te graag en krijgt een paar keer de deksel op zijn neus. Vincent begint echt super met een overwinning tegen één van de familie Pijper.

Hierna een verliespartij, een winstpartij en weer een verliespartij. Gelukkig is hij hierna scherp en met 3 overwinningen sluit hij zijn toernooi af. 5 uit 7 blijkt slechts goed genoeg voor de derde plaats. De twee spelers waar hij van verloor hebben 6 punten gehaald. Toch een prachtig resultaat van Vincent!

Lucas tenslotte speelt in groep G

Schaken in Bolsward

Gisteren werd de jaarlijkse Grand Prix in Bolsward gehouden. Een leuk toernooi waar ik helaas niet bij aanwezig kon zijn. Vanuit Ten Boer waren er 9 deelnemers, waarvan er maar liefst vijf met een prijs naar huis gingen. Via onze app groep kreeg ik de nodige tussenstanden en sfeerimpressies mee. Ook enkele aandachtspunten. Ik wil er twee noemen. Dat doe ik wel met enige reserve. We weten hoe het is om een jeugdtoernooi te organiseren. Er zit veel vrijwilligerstijd in, mensen die zich hier hard voor inspannen. Het is ontzettend fijn dat er een traditie is van deze toernooien, zeker in Friesland. Murk en Eeltsje doen het al jaren. Het zal me niks verbazen als Eeltsje al toernooileider was toen ik nog als tiener de Friese jeugdtoernooien langs ging zo rond 1980. Murk was één van de deelnemers uit die tijd. En hoe lang Eeltsje al de website van de FSB doet? Ik vermoed dat de eerste versie ooit in de Neolithische periode van het internet van voor 2000 door hem is neergezet. De twee punten zijn ook nog van hear-say (ik was er immers niet en er zijn meer dan genoeg goede stuurlui aan de wal), zie ze dus vooral als gedachten om in de evaluatie eens te bespreken.

Het eerste punt betreft wat te doen als jeugd niet komt opdagen. Helaas is het zo dat de enorme toeloop van de jeugdtoernooien leidt tot aanmelding van jeugd die vervolgens niet op komt dagen. Het wordt erg onoverzichtelijk als de afhakers zich niet tijdig afmelden. Soms gaat het fout omdat je als organisatie op het laatste moment veel te doen hebt en een afmelding mist. Het vervelende is dat je bij de start van het toernooi op afzeggers wacht en in sommige gevallen moet herindelen. Herindelen onder tijdsdruk is niet leuk. Het leidt tot fouten. In Bolsward besloot men om de indeling te handhaven. Gevolg was helaas dat één groep van 8 naar 5 schakers werd gedecimeerd. Bovendien moet er opeens een ander schema bij komen (niet 7 maar 5 ronden of 7 ronden met 3 byes voor elke speler). Hoe dat is opgelost heb ik niet helemaal meegekregen.

Daar zit je dan als enige blauwe tussen het rode geweld

Nu betekende het in dit geval ook nog dat vier van de vijf schakers uit deze groep uit Ten Boer kwamen. Einduitslag in deze groep: 3-1 voor Ten Boer. Tussen Ten Boer en de buitenwereld bedoel ik dan. Noa werd vijfde, Sven derde, Sarah tweede en Lieke eerste.

Het tweede wat ik begreep is dat de jeugd zo enthousiast werd van het schaken dat er tikkertje in de speelzaal werd gedaan terwijl er nog geschaakt werd. Ook hier is enige voorzichtigheid geboden. Ten eerste omdat de Friese GP's hun heel eigen karakter hebben en dat is juist de charme van de toernooien in Friesland. Ten tweede is de GP Bolsward één van de toernooien waar veel lokale jeugdschakers hun eerste ervaring opdoen met een schaaktoernooi. De middag is lang, de energie moet er af en toe uit en je wilt ze vooral een onvergetelijke middag bezorgen. De andere kant is natuurlijk de jeugdschakers die hier last van hebben. Op zich is schaken een spel waar concentratie wel één van de belangrijke onderdelen van is. Concentreren bij tikkertje valt mij persoonlijk enigszins zwaar, maar wellicht neem ik het leven wat te serieus. 

Na deze beschouwingen een korte inventarisatie van de prestaties van onze spelers.

Jelmer doet weer helemaal mee aan het schaken en dat merk je. De openingen zijn verzorgd en vanmiddag leidde dat tot een knappe tweede plek!

Jelmer rechts met de tweede prijs

Daniël begon de GP-cyclus heel sterk. De laatste twee toernooien zit hij daardoor hoger met als gevolg sterkere tegenstand. Net als vorige week een iets minder resultaat. Het schaken gaat wel vooruit heb ik wel kunnen zien vorige week.

Groep E was dus de groep waar vier van de vijf spelers uit Ten Boer kwamen. Noa helpt de laatste weken geweldig mee op de club, maar had haar dag niet. Er zat geen rem op Lieke die al haar partijen won en eerste werd. Sven won alweer zij  zoveelste beker, ook dat gaat goed en Sarag werd tweede.

In groep G zaten de laatste drie jeugdschakers van onze club. Lucas haalde twee punten, Timo drie. Vincent deed het goed. Zo fijn dat hij dan de derde prijs meenam naar Groningen.

Ik wil de organisatoren van dit authentieke Friese jeugdtoernooi danken voor de organisatie. Gewoon mee doorgaan dus, want sinds het gezelligste toernooi uit de cyclus (dat van Emanuel Lasker) gestopt is, hebben we zulke toernooien nodig!