Bijzonder hoogtepunt in Rosmalen

Zaterdag 12 september maakten de spelers van SC Ten Boer voor het eerst kennis met de nationale jeugdcompetitie. Het werd een onvergetelijke dag in Rosmalen.

De poster van de Nosbus
Ontwerp Raindropchess Design en Education bv

Teams

De 8 jeugdschakers van SC Ten Boer zijn verdeeld over 3 teams.

Ilja speelt bij Hardenberg samen met Marlinde Waardenburg en Stijn Klapwijk.

Daan en Gerbrich spelen bij het noordelijke talententeam wat onder de vlag van SC de Paardensprong vaart. In het team zitten ook Silke Kok (SCEPU), Ruben Bourgonjen, Lodewijk van Vliet, Daan de Vetten en Lodewijk van Vliet (allen Paardensprong).

Het gecombineerde team van de Paardensprong,
SCEPU en SC Ten Boer



En dan hebben we nog ons eigen jeugdteam in de D-competitie. Hier spelen de voor dit seizoen ingehuurde spits Joppe Kok, Lindert, Rowin, Martijn en Anna-Mae. Reserves zijn Luuk, Mieke en Yrsa. Het D-team heeft overigens afgetekend de laagste gemiddelde rating van alle teams. Vooral op de borden 1 en 2 moeten Joppe en Lindert tegen schakers spelen die gemiddeld een twee keer zo hoge rating hebben. Gisteren is Martijn afwezig dus we zijn met 4 jeugdschakers aanwezig.

Lindert en Rowin hebben er zin in

De Nosbus

De reis erheen maakt de dag in het bijzonder uniek. Na het behalen van een toegangsticket voor de nationale jeugdcompetitie door ons D-team ontspruit aan het creatieve brein van Erwin meteen het idee om alle teams van de Nosbo in één bus naar Rosmalen te laten reizen, in plaats van met 10 auto's. Vanuit oogpunt van de CO2-uitstoot alleen al aan te bevelen. Ronald van Nimwegen pikt het idee meteen op en met zijn regeltalent komt het al een stuk verder van de grond. Kees Romijn is met de activiteiten van het 100-jarig bestaan van de schaakclub Haren in het achterhoofd ook alert en als Staunton een vrijplaats krijgt voor de C-competitie is het plaatje rond. Vijf teams in één bus, wat een uitstraling voor de Nosbo. De Nosbo doet dan ook enthousiast mee aan het idee en besluit als grootste sponsor er geld in te stoppen.

De zoektocht naar een bus blijkt nog een lastige. De 'Er gaat niets boven Groningen'-bus is natuurlijk het ideaal maar blijkt financieel niet haalbaar. Het Nationale Busmuseum uit Hoogezand springt wel in het gat en zo blijkt het briljante idee van Erwin opeens haalbaar.

En de Nosbus is een feestje op zich. Rond half 6 gaat de wekker, het moeilijkste moment van de dag. Nog wat mensen oppikken in Ten Boer en Groningen en dan rap naar het Postillion in Haren. Daar staat de bus al klaar.

De Nosbus met posters van Jozias op de ramen

Het is een prachtige bus met vier analysetafels, een barretje waar catering kan worden gedaan. De buschauffeur uit Blijham is een vrijwilliger van het museum die ons de hele dag begeleidt. Om kwart voor 7 vertrekt de bus met 32 schakers en begeleiders aan boord. We zijn allemaal nog niet helemaal wakker dus begint de begeleiding ontbijt te maken voor iedereen.

Slaapt de buschauffeur nou?
Foto Harry Gielen

Bolletjes met kaas, pasta, hagelslag of pindakaas. Terwijl de ene helft smeert, deelt de andere helft uit. Even zie ik een tafereel voor me dat associaties oproept uit het nieuws van de afgelopen week, maar men is gelukkig alleen hongerig en niet wanhopig op de vlucht.

De busreis verloopt uitstekend. De jeugd vermaakt zich met schaken, mobieltjes en bijpraten,

De varianten worden nog eens doorgenomen
terwijl een ander nog wat rust neemt

de begeleiding is ondertussen ook intensief in gesprek (over mobieltjes?).

De begeleiding van de Paardensprong

Bijvoorbeeld: kunnen wij deze clubcompetitie niet naar het noorden toe halen?

De analysetafel van de Paardensprong

Als we een bijna lege bus inhalen krijgen we het vermoeden dat de FSB en de SBO ook een bus heeft gehuurd om af te reizen naar het toernooi, maar de weinige passagiers lijken te oud.

Rond half 10 zijn we in Rosmalen. Eerder dan gepland. We stappen trots uit de bus en hebben ook de nodige bekijks.

Gearriveerd bij De Biechten

En dan is het tijd voor ... muziek

De speelgelegenheid ziet er mooi uit, maar er zijn een paar aandachtspunten voor een jeugdcompetitie schaken. De zaal voor de C's is goed, de analyseruimte ook, de D-zaal is wat donker en ongelukkig ingericht. Er is weinig ruimte om met de begeleiders te zitten. Bovendien blijkt deze ruimte, waar ook Jozias zijn superwinkel weer heeft staan, extra multifunctioneel te zijn. Als sociaal cultureel centrum heeft men zo zijn eigen ideeën hoe een schaakwedstrijd leuk om lijst kan worden. Tijdens de tweede ronde van de D's en de pauze van de C's worden wij als begeleiders vriendelijk verzocht om wat ruimte te maken. Ook de route naar de zaal van de D-competitie wordt verlegd. We moeten opeens door een goederenlift heen om in de zaal te komen. Ondertussen komt een stoet met grijnzende bejaarde mensen binnen rijden en gaat in de ruimte zitten, waar wij voorheen zaten. Vol bewondering kijkt het oudere deel van onze natie naar de enthousiaste schakertjes, die verward nog wat varianten proberen uit te wisselen of enkele openingsboeken bij Jozias bestuderen.

En dan komt weer één van de hoogtepunten van deze verwonderlijke dag.

Het gaat los. De ouderen hebben geen
interesse meer in Jozias' boeken

Een zes- of zevental in keurig zwart kleding met vrolijk rood geaccentueerde tinten (onze Boerster shirtjes van Loonbedrijf Noordenbos verbleken voor het eerst deze dag) stapt met een paar koffers binnen.

Een verwonderlijke gebeurtenis

De koffers gaan open en een aantal authentieke accordeons komt te voorschijn.

En dan is het tijd voor ... muziek. Het begint met 'Daar bij die molen', waarna een hele rits van deze onvervalste meezingers volgt. En ik moet zeggen: de sfeer zit er goed in. Aan de rand enkele begeleiders die vol overgave meewiegen, in de handen klappen en af en toe met één van de ouderen ritmisch beginnen te bewegen. Vooral de man, van ik schat ongeveer 30 jaar, die de handen de lucht in laat gaan, zoals ik wel eens in films van Amerikaanse evangelische kerken heb gezien, ontroert me: hij is oprecht in zijn streven om de ouderen een fijne tijd te geven.

Schaken en accordeonmuziek: het is een nieuwe combinatie in mijn leven.

Het leerdoel

We hebben voor het D-team op alle teamleden een duidelijk leerdoel neergelegd. Bedoeling is om ruim de tijd te nemen voor de partij. Als je 55 minuten plus 10 seconde per zet krijgt, is het onwenselijk dat je na 10 minuten weer buiten de zaal staat. De ronden volgen elkaar met 2,5 uur op. Met drie partijen op een dag wordt het dan een heel lange dag.

De tweede ronde tegen Haren.
Let op het ratingverschil

Onze jeugdspelers houden zich keurig aan deze opdracht. Met trots meld ik dat bijvoorbeeld in de derde ronde de eerste partij pas na meer dan een uur afgelopen is. De totale match duurt anderhalve uur. En men denkt ook na op de momenten dat het er op aankomt. Niet als je al verloren staat, maar daarvoor moet je al ruim de tijd nemen.

Verder willen we vooral plezier hebben. En dat lukt. De busreis, het schaken op dit niveau, de McDonalds na afloop en de vrolijke muziek: het draagt allemaal bij aan het plezier van de dag.

Daan, Ilja en Gerbrich hebben een ander doel: ze willen goede resultaten halen. Alle drie willen ze hun rating omhoog krijgen om zo een grotere kans te hebben zich te plaatsen voor een NK. Resultaat staat dus centraler, maar ook meer ervaring krijgen op dit niveau is van belang.

De resultaten

D-team

Ons D-team is op papier veruit het zwakste in de competitie. Gemiddeld meer dan 100 ratingpunten minder dan de nummer 23 in de competitie. Vooral Joppe en Lindert krijgen sterke tegenstanders te verwerken.

De eerste ronde mogen we tegen Minerva.

Het team weet te verrassen tegen Minerva

De wedstrijd begint niet helemaal goed. Rowin verslikt zich in een theoretische variant van het tweepaardenspel. Hij kent de variant niet, terwijl Selma Bertholee het al vaak tegen haar zussen op het bord heeft gehad. Rowin verliest zijn dame. Ook Joppe krijgt het na een redelijke opening moeilijk tegen de 1000+ tegenstander. Opeens verdwijnt er een dame van het bord. Gelukkig krijgt Anna-Mae de overhand. Ze wint een kwaliteit en een paar pionnen. Lindert verliest een pion, maar blijft in de partij. Hij krijgt activiteit en weet het zwarte paard op a2 in te sluiten. Rowin wint ondertussen steeds meer terug en gedurende twee zetten kunnen we de match winnen. Rowin mist helaas de dodelijke penning van koning en dame en verliest.

Het gemiste moment. Rowin speelt Ta6-f6, waarna
Dd3-c3+ beslist. Ta6-d6 had de dame gepend.

Ook Joppe heeft ondertussen verloren. Anna-Mae drukt haar tegenstander echter steeds meer naar achteren en zet mat (1-2). Het hangt allemaal van Lindert af. En Lindert speelt één van zijn beste partijen ooit. Eerst verhindert hij elke ontsnappingspoging van het paard op a2, daarna zet hij met een gevaarlijke hoeveelheid pionnen op de damevleugel voor zwart een aanval tegen de koning op de koningsvleugel op. Het is meteen beslissend. Vooral de manoeuvre waarmee hij zijn paard laat meedoen aan de aanval is indrukwekkend. De 2-2 is een regelrechte sensatie.

In de tweede ronde spelen we tegen Haren. In de regionale voorronde werd het 3-1. Nu waren we ondanks lange en taaie tegenstand kansloos. Lindert verloor twee pionnen en Tristan speelde het vervolgens sterk uit door ze naar de promotievelden te sturen. Joppe komt goed uit de opening en besluit een stuk te offeren. Goed om dat te doen, Joppe. Machteld countert echter goed, de dame dringt de witte koning naar e5.

Haren tegen SCepu Ten Boer

Zelfs na dameruil houdt de aanval niet op en wordt de koning op h8 mat gezet. Rowin houdt het ook lang vol tegen Loek. De twee pionnen die hij verliest krijgt hij niet terug en het pionneneindspel is verloren. Anna-Mae kan het langst het tempo van haar tegenstandster bijhouden. Janneke offert twee pionnen en krijgt een sterk initiatief. De stukken van zwart zijn aan de onderste rij gebonden. Maar uit is het nog niet. In een lange variant lukt het Janneke om een kwaliteit te winnen en dan gaat het langzaam maar zeker verkeerd voor Anna-Mae. 4-0 is het eindresultaat.

In de derde ronde van de dag is de Cirkel tegenstander

De derde ronde tegen de Cirkel

Opnieuw mogen Joppe en Lindert proberen te keepen, terwijl Rowin en Anna-Mae proberen te winnen. Joppe doet het heel goed in het begin. Hij verliest een pion op b7, maar weet de juiste zetten te vinden om initiatief te ontwikkelen en wint daarna de pion terug. Maar dan vergeet Joppe goed te ontwikkelen en als de strijd verder gaat mist hij zijn loper op f8 en toren op h8 om mee te spelen. Lindert heeft in de opening een pion verloren en daar komt een tweede bij. Als hij ook nog een loper verliest lijkt het over en uit. Hij vecht zich terug en wint een loper, maar met drie verbonden vrijpionnen op de damevleugel lukt het niet meer (0-2).

Gerbrich staat toe te kijken bij het D-team

Ondertussen staan Rowin en Anna-Mae goed. Anna-Mae staat twee pionnen voor, Rowin heeft bij een gelijke stand actievere stukken. Het loopt echter niet goed af. Rowin heeft moeite met zijn tegenstander en als hij even een tussenschaakje doet, blijkt hij opeens een stuk te verliezen. Hij verdedigt zich nog taai, maar heel langzaam wint zijn tegenstander. Wel vreemd is het dat zijn tegenstander drie minuten wacht om de matzet uit te voeren. Waarom? Anna-Mae moet haar toren tegen de d-pion geven en er ontstaat een eindspel f-, g- en h-pion tegen toren. In Heerenveen hebben we zo'n eindspel eens bekeken en hierdoor weet Anna-Mae wat ze moet doen. Even lijkt ze zelfs te winnen, maar als ze g6-g7+ in plaats van h6-h7 speelt is het remise. 0,5-3,5 is de eindstand.

Een heel goede dag wat betreft prestaties. Jullie hebben het goed gedaan met 1 matchpunt en kansen op een 2de.

Team Hardenberg

Ilja speelt bij team Hardenberg. In de eerste ronde mag dit team meteen tegen het talententeam onder de vlag van de Paardensprong. Hebben we dat maar gehad. Het wordt een spannende wedstrijd. Oseb is te sterk voor Lodewijk. Ook Marlinde blijkt gewoon nog een maatje te groot voor Daan. Daan komt na het gambiet van Marlinde gedrukt te staan. Op dit niveau is het belangrijk om gambieten te oefenen. Je krijgt gevoel voor initiatief, aanvallen op de koning in het midden van het bord en het vinden van de juiste zettenvolgorde. Marlinde heeft deze ervaring nu al een tijdje en een fout van Daan is meteen het einde van de partij. Met 2-0 op het scorebord geef ik Silke en Gerbrich opdracht om door te spelen en geen remise meer aan te nemen.

Gerbrich en Silke moeten proberen
de 2-0 achterstand weg te werken

Als Stijn op de verkeerde manier remise claimt, bemoei ik me ermee. En dat hoort natuurlijk niet zo. Want de scheidsrechters kunnen het zelf wel af. Deze wijzen de claim af, maar het kwaad is al geschied: ik had me er niet mee mogen bemoeien. De wedstrijd gaat door. Gerbrich staat twee pionnen voor. Silke heeft de openingsvoorbereiding van Ilja weten te overleven. Want in deze fase overspeelt Ilja Silke volkomen. De voorbereiding van de scherpe opening van Ilja klopt als een bus. Bram heeft het vernietigende Dg4 laten zien en het is moeilijk om te zien hoe zwart kan overleven.

Ilja tegen Silke na 1. Ph3!

Maar Ilja vergeet het af te maken en Silke toont haar enorme weerstandsvermogen. In deze stelling speelt Silke 1... Dd4. Na 2. d3 Lb6 3. c3 Dc5 4. Tf1 staat wit heel goed. Ik weet niet wat hierna gebeurt, maar Silke weet een kwaliteit te winnen en langzaam maar zeker verliest Ilja (2-1). Ondertussen heeft Gerbrich haar voordeel tegen Stijn weggegeven. Stijn is een erg goede verdediger. Hij wikkelt af naar een eindspel met ieder een loper (ongelijke kleur), waar Gerbrich nog een a-pion extra heeft. En die beslist als Gerbrich de tijd krijgt om haar koning naar de pion te brengen. Overigens is dit pas rond de klok van 1 uur, dus na bijna 3 uur schaken. De 2-2 is een resultaat waar beide teams tevreden mee zijn.

In de tweede ronde mag team Hardenberg tegen VAS C1. Marlinde weet te winnen. Stijn speelt een prachtige partij (Lettisch gambiet?) en weet een paard op e6 te krijgen. Hij speelt creatief en gedurfd, maar verliest onverdiend. Ilja speelt een goede Franse partij. Ik ben onder de indruk als ze bij de analyse laat zien wat ze allemaal heeft gezien. Ze verliest onnodig een kwaliteit maar weet met haar a- en b-pion zoveel onheil te stichten dat ze wint.

De a- en b-pionnen beslissen

Met 2-2 pakt Team Hardenberg zijn tweede matchpunt.

Het noordelijke talententeam van SC de Paardensprong

De eerste ronde is hierboven al beschreven.

In de tweede ronde wacht De Stormpionnen. Lodewijk wordt in de Dame-Indische opening weg gecombineerd. Zijn tegenstander neemt niet eens genoegen met een pion of een kwaliteit, maar gaat verder. Twee stukken en een toren gaan verloren (0-1). Gerbrich speelt ondertussen een matige partij op bord 3. Ze wint slechts een pion waar een stuk mogelijk is. Later moet ze de pion inleveren en rest een remise toreneindspel. Gelukkig weet ze met haar actieve toren een pion te winnen en als daarna een tweede pion gewonnen wordt, kan ze het pleit beslechten (1-1).

Daan weet in het Frans d5 onder handen te nemen

Ondertussen is Daan aan een prachtige partij bezig. Hij weet in het Frans enorm veel druk tegen de pion op d5 te ontwikkelen en als zwart hier probeert te verdedigen blijkt Lf4-e5 opeens een killer. Er gaat een stuk verloren en Daan brengt het punt in veilige haven (2-1). Ook Silke staat vanuit de Schotse opening gewonnen. Ze wint het paard op e7 met een tussenschaakje. De tegenstander verdedigt zich taai en uiteindelijk besluit ze in het belang van het team remise te nemen. Zo wint het talententeam de tweede ronde met 2,5-1,5 en staat opeens op de 7de plaats. Een erg goed begin van onze C-spelers.

De thuisreis

Na 6 uur is Jonas klaar en gaan we weer de bus in om naar huis te gaan. Het wordt een vrolijke, zij het ietwat warme terugtocht. In Den Bosch gaan we eerst per ongeluk een stukje naar Eindhoven, daarna stoppen we voor een sanitaire stop in Apeldoorn en in Zwolle voor de McDonalds.

We gaan weer naar huis!

Daar verliezen we wat tijd omdat we verkeerd rijden en met zo'n bus dender je niet zomaar door een woonwijk. Het eten is geslaagd, alleen voor de volgende keer zouden we kunnen onderzoeken of we direct in Rosmalen kunnen gaan eten. Nu zijn we pas na 10 uur 's avonds thuis. We bedanken de buschauffeur in elk geval heel erg, want hij heeft zijn hele vrije zaterdag zich verwonderd over dat zoveel jeugd aan het schaken is. Het is een mooie dag geweest. Een hoogtepunt in de schaakhistorie van de club!