Bram Nederlands Kampioen!!

Bram is de nieuwe Nederlandse Kampioen in de E-categorie. Gisteren won hij in Tilburg met overmacht de titel. Het is een bekroning van een jaar hard werken met trainer Geon en ervaring opdoen op toernooien met volwassenen. Dat zie je in zijn spel terug. Hij begrijpt het spel veel beter dan de concurrentie, die op deze leeftijd vaak nog bezig is met tactische gevechten en veel openingstheorie. Bram zoekt liever een stelling op die hij begrijpt en gaat dan spelen. Met een scherp oog voor tactische onnauwkeurigheden van de tegenstander. En ook eindspelen vindt hij leuk om te spelen, dus als de tegenstander vereenvoudigt kan hij ook nog zijn slag slaan.

Bram Nederlands Kampioen. Hier samen met de meisjeskampioen - foto organisatie

Het afgelopen jaar heeft Bram een hele ontwikkeling doorgemaakt. Vorig jaar werd hij met 6 uit 9 vierde en ik weet nog dat we na afloop tegen elkaar zeiden: volgend jaar sta jij op de plek waar de kampioen nu staat. Geon had hem toen net onder de hoede en samen met Bram en zijn ouders stelden we een plan op voor het jaar tot dit NK. Doel: een WK- of EK-plek in de E-categorie in 2024. De ervaring van Geon was hier bijzonder belangrijk. Door het werken met talenten als Jorden in het verleden wist hij wat een goed pad naar het doel toe zou zijn. Bram heeft echte liefde voor het spel en hij heeft heel veel trainingsuren erin gestopt om dit plan ook achter het bord te realiseren. 

onze superhelden in Tilburg

Het harde werken loonde gisteren. Zoals het hele weekend klopte met alle drie jeugdspelers en de aanwezige begeleiding vanuit SC Ten Boer. Duidelijke rolverdeling in de groep, Geon die veel sneller zag wat er bij Bram of één van de twee anderen nodig was om ze weer scherp te krijgen. En vooral een goede ontspanning in de hele groep op zulke momenten, geen onnodige druk op de jeugd leggen. Natuurlijk was het voor ouders en trainers spannend tijdens het schaken, maar de jeugd merkte hier weinig van en vóór het eind van de partij wist een ieder wat Joris, Bram of Thijmen nodig had om even bij te komen en daarna weer scherp te zijn voor de volgende partij.

Bram geconcentreerd op de eerste dag - foto organisatie

Laten we het toernooi van Bram eens nader beschouwen. In de eerste ronde werd meteen al duidelijk dat Bram liefst niet te veel risico wilde nemen om te winnen. Met zwart zette hij het goed op en langzaam drukte hij zijn tegenstander weg. Dat is een gezonde manier, het voorkomt dat je ergens in een variant een rekenfout maakt en verliest van iemand waar je normaal van kan winnen.

Bram zwart heeft net Dh5 gespeeld

In deze stelling volgde de fout: wit speelde 25. De5 en na 25... Dxe5 26. dxe5 Pd7 27. f4 Pc5 is de stelling van wit definitief verloren. De zwakke loper op b2 komt niet meer tot leven en zwart kan over de a-lijn binnenkomen. De stelling is gesloten dus wit kan zelf niks ondernemen. In de tweede ronde ontspoort de tegenstander al in de opening. In plaats van veel tijd te besteden aan het uitrekenen van de beste zetten, besluit Bram het technisch uit te spelen. Eerst één pion winnen, dan een tweede, dan het eindspel in gaan en rustig zwart uittikken.

voor aanvang van ronde 3

Hiermee is de kop er af en mag hij in ronde 3 tegen zijn antagonist Aren. Aren is een sterke speler die Bram vorig jaar van de NK-titel in de G-categorie afhield. Maar op het NK E in 2023 won Bram wel met een voorbereide insluiting van de loper op c5. De speelstijl van Aren is moeilijk voor Bram omdat hij de overwinning met kleine middelen moet afdwingen en daarbij geen fouten mag maken, want die ziet Aren. Aren speelt taai en gezond net als de opening die hij kiest, een Alapin. Na de opening weet Bram gelijk spel af te dwingen en langzaam weet hij de partij toe te trekken. 

Aren - Bram (aan zet)

In deze stelling vindt Bram de beste zetten met 21... La4 22. b3 Pxb3 Een groot compliment, want ik denk niet dat veel schakers deze afwikkeling zouden spelen. Aren is onder de indruk en maakt meteen een fout met 23. Tc4 Als je zou speelt is de draad dun waar je over heen moet wandelen. Hier kan zwart aantoonbaar in het voordeel komen met 23... Pc5, maar Bram besluit tot het logische 23... b5 Het brengt immer de b-pion in beweging en na 24. axb3 Lxb3 moet je het daar toch van hebben. Echter er is een klein nadeeltje waardoor je substantiële voordeel vermindert: je loper op a4 is buitenspel. Wit speelde 24. Tg4 en het voordeel is al een stukje kleiner. Nog een paar keer weet Bram voordeel te halen maar elke keer glipt het uit zijn handen. En toen kwam het enige moment dat Bram echt in gevaar had kunnen komen. 

Aren - Bram (aan zet)

De marges zijn klein en het loperpaar geeft een heel klein voordeel. De zet die Bram speelt 39... Lg2 is prima, maar je sluit wel je loper in na 40. f3 Lxh3 41. Kf2 Nu moet je erg nauwkeurig spelen. Goed is 41. Lc5 met actieve verdediging van de pion op g5 en mogelijkheid om de loper te laten ontsnappen van h3. Bram speelde echter 41... f5 om na 42. exf6 e.p. Lxf6 met aanval op het paard te spelen.

Nadeel is echter dat wit nu 43. Pe2 Le5 44. Lxg5 heeft. Pion h4 dreigt te vallen en dan kan de loper met Pe2-g1 worden ingesloten. Bram besluit tot 44... Lg3+ en nu zijn de bordjes omgedraaid: als Aren dit wil winnen moet hij het erg nauwkeurig doen. Ik had een engine nodig want de winst bleek heel wat moeilijker dan ik had gedacht. Ik dacht 45. Kg1 gevolgd door 46. Pxg3 hxg3 47. Lf4 tot winst zou leiden. Dat is echter niet zo want na 45. Kg1 Kc6 46. Pxg3 hxg3 47. Lf4 is de loper op h3 niet te winnen. Het beste is 47... Kc5 met aanval op pion a4, maar ook de winstweg die ik meende te zien na 47... g2? 48. Le3 met idee 49. Kh2 werkt niet omdat zwart promoveert en daarmee de loper weer vrij speelt. De enige winstweg is 45. Kg1 Kc6 46. Lf4 met het idee de loper op h3 met het paard op te halen. Allemaal erg ingewikkeld en begrijpelijk dat Aren koos voor 45. Pxg3 hxg3+ 46. Kxg3 Lf1 met remise na Bram's nauwkeurige 47ste zet.

de speelzaal met Hannah Urban op de voorgrond - foto organisatie

Het enige moment waarop Bram echt in gevaar kwam. Geon had scherp gezien dat Bram in het eerste gedeelte van de partij te veel tijd had genomen waardoor hij op de beslissende momenten te weinig tijd had om alles te berekenen. Bram begreep meteen de aanwijzing van Geon en hiermee werd eigenlijk de winst tegen Raghav in ronde 5 bewerkstelligd. 

Voor het toernooi was deze ronde een belangrijk. Raghav Pathak, de jongen met de hoogste rating en de nummer 3 van 2023 werd namelijk verslagen door Akul Gupta. Regelrecht vanuit de Franse opening. Een verrassing die betekende dat de partij tussen Bram en Raghav zou betekenen dat Raghav op enorme afstand zou kunnen worden gezet.  

In ronde 4 moest Bram eerst nog tegen Sjoerde Oelmeijer. Vorig jaar speelden ze remise tegen elkaar op het NK na een spannende strijd in ronde 2. In die partij had ik het gevoel dat Bram kon winnen. Overigens werd Sjoerd in Spijkenisse Nederlands Kampioen in de F-categorie vóór Raghav Pathak, een sterke speler dus. Bram speelde met wit en kwam erg moeilijk uit de opening. Moeilijk in die zin dat hij de slechtere pionnenstructuur had en een passief paard tegen een sterkere loper. Nog wel voldoende om remise te houden, maar objectief niet een stelling om op winst te spelen. Op dit niveau zegt dat echter nog niet en dankzij Bram's kennis van eindspelen wist hij af te ruilen naar een gewonnen pionneneindspel.

Bram - Sjoerd (aan zet)

Het gaat om kleine dingen in het schaakspel, details. Hier kan eigenlijk alleen Sjoerd op winst spelen. Je moet dan wel alle potentiële tegenkansen eruit halen. Wit wil de e-lijn hebben. Hoe voorkom je dat? wellicht met 14... Te8, maar zwart speelde 14... Le6 waarna Bram met 15. Tfe1 de stelling weer in evenwicht kan brengen. Nu heeft wit ook weer spel. En daarna moet je dat omzetten in een voordeeltje. Die kans kreeg Bram in de volgende stelling:

Er dreigt mat. Dat kun je voorkomen met 22... f5 of 22... g6, maar ook met 22... f6 alleen dat kost een pion met 23. Dxf6 Nu afruilen naar een gewonnen eindspel. De dames gaan eraf met verbetering van de pionnenstructuur, hierna volgt torenruil over de e-lijn en dan komt de vraag: mag ik mijn paard ruilen tegen de loper, is het resterende pionneneindspel gewonnen?

Bram kan zijn stelling niet meer verbeteren behalve de positie van het paard. Het paard moet naar d4 (centrum). De enige weg is via c2, maar hoe staat het dan na 35. Pc2 Lxc2 36. Kxc2? De zwarte koning kan naar g3 of g4, verlies je niet? Nee, want Bram heeft gezien dat de pion op d5 eerder is. Er volgt 36... Kf6 37. e4 Ke5 38. Kd3 en doordat wit op e3 en d3 met de koning heen en weer kan moet zwart op een gegeven moment veld e5 loslaten, waarna Kd4 en e4-e5 volgen. Na 38... Kf4 39. Kd4 Kg3 40. e5 dxe5+ 41. Kxe5 Kxh4 42. c5 beslist de d-pion.

De volgende twee ronden, de laatste op vrijdag en de eerste op zaterdag, blijken de beslissende op het kampioenschap. Eerst moet Bram tegen Raghav, die later tweede wordt, en daarna tegen Akul, die later derde wordt. 

de enige foto van de partij tussen Raghav en Bram, op de achtergrond
foto organisatie, je mocht geen foto's met mobieltjes maken tijdens een ronde

De partij tegen Raghav is een erg interessante. Er zijn meerdere momenten waar de partij kantelt, ontdekte ik toen ik vandaag de partij met de engine aan bekeek. Waar ik op vrijdag dacht dar Bram nooit in gevaar was ontdekte ik dat er toch een moment was in het eindspel dat Raghav voordeel had kunnen krijgen.

Raghav (aan zet) - Bram

Dit vind ik altijd een moeilijke stelling voor zwart in de Alapin. Wit heeft de actieve stukken en het plan om op de koningsvleugel aan te vallen. Voor zwart is cruciaal om e druk op pion e5 te houden, want anders kunnen paard en dame mee gaan doen aan de aanval. Stel dat wit de kans heeft om het paard naar e4 om te spelen, dan wordt de zwarte koningsstelling erg kwetsbaar. Gelukkig wist Bram de kenmerken van de stelling, er volgde 14. h4 (Geon merkte hier terecht op dat eerste 14. Lh6 het voordeel heeft dat zwart geen h7-h5 heeft. Na 14... Td8 is het idee met 15. h4 vermoedelijk sterker) 14... h5 15. Lg5 en nu kan Bram vanwege de druk op e5 op g5 slaan met 15... Lxg5 16. hxg4 Als wit nu de mogelijkheid heeft om g2-g4 te spelen slaat de aanval door, maar opnieuw geldt dat dit niet lukt vanwege het feit dat paard en dame de pion op e5 moeten blijven dekken. Hierdoor staat zwart iets beter want die kan zijn stelling (de loper op c8 en de torens) nog beter neerzetten.

Bram aan zet

Hier krijgt Bram de kans op verder afruilen met 21... Dc5 22. Df2 en nu is verdubbelen op de d-lijn het beste. Bram speelt 22... Pc6 23. Pb3 Dxf2+ 24. Kxf2 a5  om het paard op b3 een schop te geven en de loper op a6 te kunnen zetten

Raghav aan zet

Het ging hier allemaal heel snel. Bram had meer tijd en Raghav had minder dan 2 minuten en speelde hier in 4 seconden de menselijke zet 30. Ke3 Pas later zag ik dat de engine aangaf dat je met het verdedigen van de toren af kunt ruilen naar een gewonnen stelling. Na 30. Ke1 La6 volgt 31. Pb5 en slaan op b5 (31... Txd1+ 32. Kxd1 Pb5) kan niet omdat het pionneneindspel door de pion op a4 verloren is. Het zijn beslissende details, want ook de variant 30... Tc8 kent twee heel moeilijk vindbare zetten: 31. Pb5! Txc4 en eerste 32. Td8+! voordat je 33. Pd6 speelt. Te moeilijk voor mij... Het is wel beslissend want Raghav gaat nu de fout in na 30... La6 31. Tc1 Tc8 32. Kd3 Tc5 33. a3 b5 volgde

de fout 34. Tb1? waarna de pion op c4 verloren gaat. Niet alleen een pion minder, maar de zwarte toren is ook de witte stelling binnen. Ik denk dat Rghav miste dat 34... Txc4 35. Pxb5 verliest op 35... Tc5 met een penning.

Hiermee won Bram de partij uiteindelijk, overigens een erg interessante partij om na te spelen, vooral wat betreft het toreneindspel dat hierna volgde. Bijvoorbeeld op zet 46 kan zwart zijn koning mee laten spelen met 46... h3 47. Ta6 Kf8 en de zwarte koning gaat pion f4 ophalen tenzij wit zijn toren wil geven met Kxh3 Th1+ en a1D. Verder lijkt het erop dat Raghav met 61. Tc4 nog remise kan halen. Zie voor de partij de link NK op Lichess.

Hiermee eindigt Bram de eerste dag op 4,5 uit 5, een half punt achter Akul.

De partij tegen Akul is de tweede sleutelpartij naar het kampioenschap toe. Akul haalde vorig jaar even veel punten als Bram op het NK E en werd daarmee zesde. Op het F-kampioenschap werd hij gedeeld derde. Akul kent zijn theorie goed en daarom had Bram de nodige voorbereiding gedaan. Die kon na zet 1 in de prullenbak omdat Akul 1. d4 speelde in plaats van 1. e4. De opening is verrassend, maar ik vermoed dat Akul met 5. d5 over moet gaan naar een soort omgekeerde Albin's gambiet. Overigens speelt hij ook in de play off tegen Raghav ook 5. dxc5.

partij tegen Akul na 5. dxc5 Ld7! - foto organisatie

Bram was niet onder de indruk en speelt misschien wel zijn beste partij van het toernooi. In de stelling op de foto speelt Akul 6. b4 waarna Bram meteen ziet dat de lange diagonaal is verzwakt en 6... g6 speelt omdat dan de loper op die diagonaal onheil kan stichten. Na 7. Lb5 Lg7 

speelt Akul het minder sterke 8. Le5 om de diagonaal af te sluiten. Echter na 8... 0-0 9. Pge2 Lxb5 10. Dxd8 Tfxd8 11. Pxb5  wordt de lange diagonaal en de zwakke b-pion wit te veel. Bram speelt 11... Pc6 en Akul zit geen andere manier dan de pion met  12. Lc3  te dekken waarna zwart de erg goed gevonden tussenzet 12... Pd5 13. Lxg7

13... Pdxb4 heeft. Er dreigt zowel het slaan van de loper als het slaan van pion c2 en het paard kan na 14. Lc3 Pxc2+ 15. Kf1 Pxa1 geslagen worden op a1 omdat dan 16... Td1# volgt. Bram wint een kwaliteit, zet het om in een stuk en geeft zijn tegenstander geen kans meer.

Hiermee is Bram koploper, maar in de volgende ronde volgt de nummer 3 van de plaatsingslijst Xiheng. Xiheng eindigde vorig jaar bij de Pupillendag in Spijkenisse met Daan Hentzen en Besher Mousa op een gedeeld zesde plaats. Blijkbaar is hij hard vooruitgegaan. De partij gaf een duidelijk overwicht voor Bram maar het lukte hem niet om door te drukken op de koningsvleugel. Een beetje een teleurstellende remise waardoor Akul weer naast hem kon komen.

De achtste ronde bleek de beslissende voor het kampioenschap. Akul stond een kwaliteit voor tegen Sjoerd, maar liet een pion van Sjoerd doorlopen waardoor Sjoerd won. Ondertussen had Bram erg weinig problemen. In de volgeden stelling vlecht Bram een klein tactisch grapje in de stelling

Bram (aan zet) - Mutta

Hier speelde Bram 17. Pd5 en zwart miste het idee helemaal. Hij speelde 17... Te8 Ziet u hoe Bram hier een stuk won en daarmee de partij?

In de laatste ronde volstond een remise voor het kampioenschap. Maar wat dan te doen? Remise aanbieden? Geon besprak de situatie met Bram en er werd besloten dat Bram wel remise zou aannemen als aangeboden, maar geen remise zou aanbieden. Bram mocht tegen Tim Ma een tegenstander die vorig jaar gedeeld achtste was op het NK E en gedeeld zesde op het NK G (pupillendag). Dus uit hetzelfde geboortejaar. Opnieuw werd het een demonstratie van Bram. In een 'Maróczy bind' met weinig ruimte ruilde Bram de juiste stukken. Deze structuur is best wel moeilijk te spelen want zwart heeft weinig ruimte en moet weten waar zijn stukken staan. Bram wist het, ruilt af naar een gelijke stelling, pakt daarna voorbeel en tenslotte wint hij een stuk met een combinatie. Wat een klasse! 

Tim Ma - Bram (aan zet)

Hier ruilt Bram af naar een gelijke stelling met 16... Pxd5 17. cxd5 Pxd4 (veel schakers zouden niet zomaar de zwartveldige loper opgeven, maar het is de juiste speelwijze 18. Lxd4 Lxd4 19. Dxd4 Da5! Nu volgt de volgende fase.

De pion op a3 is aangevallen en wit dekt die met de dame 20. Db2 maar dat geeft zwart de mogelijkheid om de diagonaal b6-g1 te veroveren en o.a. veld f2. Er volgt 20... Db6+ 21. Kh1 La4 (penning) 22. b4 Df2!  (de volgende penning).

Wit heeft het niet makkelijk met die penning en maakt nu een grote fout met 23. Tf1 om de dame weg te jagen. Het maakt echter stukwinst mogelijk door de penning én de zwakke onderste rij: 23... Txc1 24. Txc1 Lb5 en 25. Tc2 kan niet vanwege mat op de onderste rij. Bram wint een stuk en speelt de rest buitengewoon sterk uit. 

Bram met Paula, een prachtig moment

En daarmee is Bram Nederlands Kampioen. Na een bijzonder sterk toernooi! Bram is meteen ook de eerste van onze schaakclub die deze prestatie neerzet. Er heeft behalve Bram nog niemand eerder op het podium gestaan!

De acht spelers met een prijs - foto organisatie
Op de foto naast Bram de 14-voudige Nederlands dameskampioen Peng
Aan de andere kant achtereenvolgens Raghav, Akul, Xiheng, Sjoerd en Aren
Als laatsten de sterk spelende Jim (Friesland) en Besher (ook Nosbo)

Van harte Bram namens de hele club. En aan ouders die er veel voor hebben gedaan. En natuurlijk Geon als coach die het afgelopen jaar hard met Bram aan het werk is geweest. 

Op de achtergrond van Bram speelden de bij ons bekende Jim en Besher ook een uitstekend toernooi en eindigden op de zevende en achtste plaats.

Later meer over de prestaties van Thijmen, Joris, de schakers in Damwâld en Hannah in Hoogeveen.